امتیاز کاربران

کشیدن دندان کودکان

معمولا کودکان از زمان تولد یک مجموعه کامل شامل 20 دندان شیری در دهان خود دارند. این دندان‌ها در زیر لثه مخفی شده‌اند و در صف انتظار برای در آمدن از لثه هستند , زمان دندان درآوردن کودک ها با یکدیگر متفاوت است و برخی از والدین هنوز فکر می کنند دندان شیری کودکان به این دلیل که در آینده می افتد و با دندان دائمی جایگزین می شود، از اهمیت زیادی برخوردار نیست.

به هر حال، در کنار اهمیت آشکار این دندان ها برای خوردن غذا، ظاهر صورت و وضعیت صحبت کردن، سالم نگه داشتن آن ها برای رشد دندان های دائمی نیز که زیر این دندان ها رشد می کنند، لازم و ضروری است و با نگهداری مناسب از دندان های شیری امکان قرارگیری این دندان ها در محل صحیح وجود خواهد داشت.

دندان های آسیای شیری معمولاً آخرین دندان های شیری هستند که در دهان می افتند و در حالت عادی با دندان های دائمی تا زمان رسیدن فرد به سن حدود دوازده سالگی جایگزین نمی شوند، تعداد دندان شیری بیست عدد می باشد که به تدریج با دندان های دائمی جایگزین می شود.

سهل انگاری و بی اهمیت تلقی کردن دندان شیری می تواند باعث ایجاد دندان درد و مشکلات و عوارض متعدد برای فرد و دندان های دائمی وی شود.

پوسیدگی دندان در کودکان می تواند به سرعت باعث ایجاد دندان درد در کودکان و عفونت (آبسه) شود و به خاطر سن کم، درمان و ترمیم دندان شیری می تواند دشوار باشد و ممکن است برای این کار نیاز به بی هوشی عمومی کودک وجود داشته باشد که این حالت نیز بدون خطر نیست. اگر دندان آسیاب شیری یک کودک به خاطر ایجاد پوسیدگی شدید کشیده شود، آنگاه الگوی مناسب رویش دندان های دائمی از بین می رود.

در این حالت امکان کاهش فضای مورد نیاز برای رشد دندان های دائمی وجود دارد و به این ترتیب دندان های دائمی دچار ازدحام شده یا در موقعیت نامناسب قرار می گیرند.

مهم‌ترین دلایلی که باعث می‌شود یک دندان نیاز به کشیدن داشته باشد عبارت است از:

پوسیدگی شدید

تحلیل ریشه دندان

بیماری‌های شدید لثه 

درمان ارتودنسی

نیفتادن دندان شیری کودک در زمان مناسب

دندان های اضافی

شکستگی دندان 

دندان‌هایی که در امتداد یک خط شکستگی قرار گرفته و عفونی شده‌اند.

دندان‌هایی که به علت شکستگی استخوان فک آسیب دیده‌اند.

دندان‌هایی که مشکل زیبایی ایجاد کرده‌اند.

روش کشیدن دندان شیری

هنگامی که به طور قطعی مشخص شد که یک دندان شیری کودک باید کشیده شود، ممکن است دندانپزشک در همان جلسه معاینه، دندان شیری کودک را بکشد و یا این عمل را به جلسه دیگری موکول کند. ریشه هر دندان در داخل جایگاهی به نام "ساکِت دندانی" در استخوان فک قرار گرفته است و توسط یک لیگامنت در این جایگاه محکم نگه داشته می‌شود

برای کشیدن دندان، ابتدا لازم است دندانپزشک این جایگاه را کمی گشاد کند و ریشه دندان را از لیگامنتی که به آن متصل است جدا کند. این عمل معمولاً خیلی سریع انجام می‌شود، ولی با این حال اگر هر گونه نگرانی در مورد توانایی تحمل آن توسط کودک دارید و یا نوع بی‌حسی خاصی را برای کودک خود ترجیح می‌دهید، حتماً این موضوع را قبل از عمل با دندانپزشک در میان بگذارید.

مراقبت‌های بعد از کشیدن دندان شیری کودک

پس از کشیدن دندان شیری، لب ها، گونه و یا زبان کودک برای 30 دقیقه تا دو ساعت بی حس است. لطفاً وضعیت کودک خود را تحت نظارت داشته و مطمئن شوید تا زمان بر طرف شدن تاثیر داروی بی حسی کودک از سمت دندان کشیده شده برای جویدن غذا استفاده نکند.

برای 24 ساعت از رژیم غذای نرم برای کودک خود استفاده کنید و سعی کنید کودک غذاهای سفت و خشک مصرف نکند.

فعالیت های کودک خود را برای باقیمانده روز تحت نظارت داشته باشید و جلوی فعالیت زیاد کودک را در صورت امکان بگیرید.

از کودک بخواهید گاز استریل را برای 30 دقیقه در دهان نگه داشته و به آرامی گاز بگیرد.

مشاهده لکه خون بر روی بالشت در شب پس از کشیدن دندان شیری غیر عادی نیست. گاهی اوقات مالیدن صورت به بالشت و جاری شدن ترکیب بزاق دهان و خون ممکن است باعث ایجاد این لکه شده باشد. به همین خاطر مقدار کم لکه های خونی در این هنگام مسئله ای عادی محسوب می شود.

در صورتی که خون ریزی در طول روز پس از کشیدن دندان شیری ادامه داشت، با دندان پزشک تماس بگیرید.

برای جلوگیری از ایجاد آسیب به دهان، کودکان نباید لب، گونه یا زبان خود را در ناحیه بی حسی مکیده یا گاز بگیرند.

برای جلوگیری از خونریزی در حفره دندان کشیده شده، باید از فعالیت زیاد در روز کشیدن دندان خودداری شود (برای مثال دویدن، پریدن، شنا کردن و موارد مانند آن را در روز کشیدن دندان محدود نمایید).

کودک به منظور اجتناب از ایجاد آسیب یا عفونت احتمالی در دهان خود نباید انگشتان، مداد یا سایر اجسام سخت را در دهان قرار دهد.

از خوردن غذاهای سفت یا خشک همچون چیپس سیب زمینی یا تخمه برای چند روز پس از کشیدن دندان بدون درد اجتناب کنید. این غذاها ممکن است در حفره ایجاد شده به خاطر کشیدن دندان گیر افتاده و باعث ایجاد آسیب و عفونت شوند.

امتیاز کاربران

درمان ریشه یا اندو (عصب کشی) چیست؟

درمان ریشه (root canal) به درمان پالپ و مجرای ریشه دندان گفته میشود که طی آن بافتها و مواد آلوده از داخل دندان برداشته میشود. مجرای ریشه حاوی رگهای خونی است که مواد مغذی را به دندان میرسانند و همچنین حاوی الیاف عصبی است که آسیب و صدمات را به صورت سیگنال درد به مغز میفرستند. در عصب کشی تمامی عصبها، رگهای خونی و بافتهای داخل دندان تخلیه میشوند چرا که دچار آسیب بازگشت ناپذیر شده اند.

چرا به درمان ریشه یا اِندو (عصب کشی) نیاز داریم؟

اغلب دندان درد، نشانه بروز مشکلات جدی در دندان است. با این حال همیشه دندان درد به این معنی نیست که باید درمان ریشه انجام دهید. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند به طور کلی افرادی که دچار درد می‌شود اقدامات خود مراقبتی را ترجیح می‌دهند و بیشتر از داروهای بدون نسخه برای کاهش فوری در استفاده می‌کنند.

استراتژی خود تشخیصی حرکت نادرستی است که می‌تواند منجر به شدت گرفتن مشکل و نیاز به کشیدن دندان شود چرا که باعث می‌شود فرصتهای درمانی را از دست بدهید. بنابراین در مشکلات پزشکی به طور کلی اعتماد به خود می‌تواند اشتباه جدی باشد و مشکلات زیادی در فرآیند درمانی ایجاد نماید. اگر چه در مورد دندان ممکن است تصور کنید کم شدن یک دندان پیامد خاصی به دنبال ندارد و به همین علت در مراجعه به دندانپزشک تعلل نمایید اما فراموش نکنید دندانهایتان را تا آخر عمر نیاز دارید.

چه عواملی باعث عفونت دندان می‌شوند؟

عفونت داخل دندان (پالپ) به چند دلیل ممکن است اتفاق بیفتد. علت اصلی عفونت همیشه نفوذ باکتری‌ها به پالپ دندان است. مهمترین دلایل نفوذ باکتری‌ها به داخل دندان به صورت زیر است:

• پوسیدگی و سوراخ شدن دندان امکان نفوذ باکتری‌ها به داخل دندان را فراهم می‌سازد

• ترک ‌خوردگی یا انواع دیگر آسیب ‌دیدگی فیزیکی دندان باعث باز شدن راه ورود باکتری‌ها به داخل دندان می‌شود

• انواع جابه‌جایی ‌های دندان

• نکروز ناشی از ضربه دیدن دندان که علائمی مانند تغییر رنگ و کلسیفیه شدن (انسداد) مجرای ریشه ایجاد می‌کند که در عکس پرتوی ایکس قابل شناسایی است

• ناهنجاری‌های ساختاری دندان

• درمان‌های دندانپزشکی مکرر در یک دندان

به طور کلی شایع‌ترین علت عفونت دندان پوسیدگی دندان است. به همین علت چکاپهای دندانپزشکی منظم که به شناسایی پوسیدگی دندان در مراحل اولیه کمک می‌کند اهمیت زیادی دارد.

علائم و نشانه ‌های نیاز به درمان اندو (عصب ‌کشی)

اگر چه تنها دندانپزشک می‌تواند به صورت قطعی مشخص کند آیا به عصب کشی نیاز دارید یا خیر، اما برخی علائم نیاز به عصب کشی را خود بیماران نیز می‌توانند شناسایی کنند و بر اساس آنها به دندانپزشک مراجعه نمایند. شایع‌ترین علائم که هنگام نیاز عصب کشی دندان تجربه می‌شود عبارتند از:

 •  درد

•  تورم

•  حساسیت لثه به لمس و فشار

•  احساس ناخوشی عمومی

•  خروج عفونت یا چرک از لثه دندان

 •  تورم لثه یا صورت

خواه یکی از این علائم را تجربه کنید و یا چند مورد از آنها را، احتمال وجود مشکل جدی در دندان‌ مطرح است.

• درد

دندان درد شدید همیشه به معنی نیاز به درمان ریشه نیست. برعکس در برخی موارد ممکن است دندان نیاز به جراحی داشته باشد در حالی که حتی دردی احساس نمی‌کنید. هنگامی که درد دندان ایجاد می‌شود ممکن است نشان دهنده نیاز به عصب کشی باشد. در صورتی که درد شدید و تیز یا مبهم باشد، معمولاً بیمار متوجه می‌شود باید به دندانپزشک مراجعه کند و احتمالاً انتظار عصب کشی دارد.

برخی انواع درد که ممکن است نشان ‌دهنده عفونت داخل دندان باشند عبارتند از:

• دندان درد ضربانی

• تغییر شدت درد هنگام تغییر حالت بدن

• شدید بودن درد به حدی که بیمار نمی‌تواند بخوابد

• درد خود به‌ خودی دندان که ممکن است پیوسته و یا متناوب باشد

• تحریک دندان درد با محرک‌های مانند ضربه، فشار، رساناهای حرارتی مانند خوردن غذاهای داغ بلافاصله پس از غذای سرد و یا برعکس

• دندان دردی که با مسکن به طور کامل برطرف نمی‌شود

• شناسایی آسان دندانی که درد می‌کند و یا ناحیه ‌ای که درد دارد

هر نوع دردی می‌تواند نشانه عفونت ریشه دندان و نیاز به عصب کشی باشد اما به طور کلی درد باید همراه با علایم دیگر در نظر گرفته شود.

• تورم و حساسیت لثه به لمس یا فشار

تورم همیشه به این معنی نیست که باید عصب کشی کنید. با این حال هنگامی که همراه با دندان درد تجربه می‌شود می‌تواند نشانگر چنین وضعیتی باشد. تورم لثه ممکن است به اشکال و انواع مختلفی دیده شود. ممکن است لثه ظاهری طبیعی داشته باشد و تنها به فشار حساس باشد و یا به وضوح باد کرده باشد به طوری که به راحتی احساس شده و یا قابل مشاهده است، در هر حالت این علائم به معنی نیاز به عصب کشی است. در برخی موارد تورم لثه حتی ممکن است به صورت و گردن بیمار نیز برسد.

مشخصه‌ های تورم لثه که ممکن است نشان دهنده عفونت پالپ دندان باشد به صورت زیر است:

• تورم لثه در ناحیه جلوی نوک ریشه دندان

• ایجاد برآمدگی در نوک ریشه دندان

• تورم محسوس در هر اندازه ای که باشد، از بسیار کم که به سختی قابل مشاهده است تا پف کردن لثه که به راحتی دیده و احساس میشود

• تورمی که چند روز یا حتی چند ماه طول کشیده است

• بوی بد دهان که احتمالا در نتیجه تجمع چرک در مجرای ریشه است

• دندان بلندتر از دندانهای مچاور به نظر میرسد

ممکن است تورم با درد دندان همراه نباشد اما باز هم به این معنی نیست که نیازی به عصب کشی وجود ندارد. بعلاوه خود تورم همیشه نشانگر نیاز به عصب کشی نیست اما همیشه نشانگر نیاز به درمان فوری دندانپزشکی می‌باشد. در بیشتر موارد دندانپزشک داروهای آنتی‌ بیوتیک خوراکی برای برطرف کردن عفونت و تورم تجویز می‌نماید.

• احساس ناخوشی عمومی

تورم یا حساسیت به لمس در گره‌های لنفاوی، تب و احساس ناخوشی عمومی ممکن است نشانگر نیاز به جراحی اندو باشد به خصوص در صورتی که این علائم همراه با علایم دیگر پیش تر گفته شده باشند. در صورتی که احساس می‌کنید بیمار هستید و هر یک از علائم نام برده را دارید به دندانپزشک مراجعه کنید و از خود تشخیصی یا خود درمانی پرهیز نمایید.

امتیاز کاربران

روکش دندانهای شیری کودکان

روکش دندان های شیری مخصوص است و به آن اس اس کراون ( s.s.crown) می گویند. از روکش های فلزی که از پیش ساخته شده است برای درمان دندان های شیری که بسیار تخریب شده است مورد استفاده قرار می گیرد.

اگرترمیم کردن دندان های شیری زیاد باشد برای جلوگیری کردن از شکستگی دندان و پوسیدگی مجدد مناسب است از روکش های فلزی برای دندان ها استفاده شود. این روکش ها بر روی دندان ها چسبیده می شود.

هنگامی که دندانی عصب کشی نشده باشد ولی نیاز به پرکردن آن هم به مقدار زیاد باشد و همچنین مقدار زیادی از تاج ازبین رفته باشد دیگر نیازی به پر کردن نیست و می توان با روکش کردن آن را درمان کرد.

روکش دندان شیری

این روکش ها از قبل ساخته شده و فلزی هستند، دوام و ماندگاری بالایی دارد، از شکستگی دندان ها جلوگیری می کند و همچنین به دلیل این که کاملا دندان ها را پوشش می دهد از پوسیدگی آن ها جلوگیری می کند.

برخی در این باور هستند که دندان های شیری کودک ریشه ندارند، در صورتی که دندان های شیری تمامی اجراء دندان های دائمی را دارند با این تفاوت که شکل و اندازه ی آن ها متفاوت است.

جنس روکش دندان های کودکان فولادی و ضد زنگ است و هدف آن حفاظت از تاج دندان تا هنگام افتادن است به همین دلیل رنگ دندان مشکلی به وجود نمی آورد. در موارد نادری دیده شده است که کودک روکش ها را خورده است، جای هیچ گونه نگرانی نیست و پس از چند روز روکش به صورت طبیعی دفع می شود.

برای کودکان روکش بر روی دندان های عقبی صورت می گیرد، از سن سه سالگی می توان از این روش برای دندان های کودکان استفاده کرد. استفاده از این روش هم برای حفظ کردن دندان های شیری تا زمان درآمدن دندان های اصلی است و هم از فضای دندان اصلی محافظت می شود.

از روکش ها هم همانند دندان های اصلی باید مراقبت شود و از برخورد مواد سخت به روکش ها جلوگیری شود.

امتیاز کاربران

درمان پوسیدگی دندانهای شیری

رویش دندان‌های شیری در کودکان از حدود 6 ماهگی آغاز می‌شود. در سن 6-7 سالگی دندان‌های شیری کم کم شروع به افتادن می‌کنند و با دندان‌های دائمی جایگزین می‌شوند. بدون مراقبت دندانپزشکی خوب و اصولی، کودک دچار پوسیدگی دندان و بیماری‌های دهان می‌شود که ممکن است منجر به درد و مشکلات بسیار شود. در حال حاضر، پوسیدگی زودرس دوره کودکی یکی از شایعترین بیماری‌های عفونی دوره کودکی است.

دندانپزشکی کودکان شاخه‌ای از دندانپزشکی است که با بچه‌ها از کودکی تا زمانی که دندان شیری در دهان دارند سروکار دارد. آنها در راستای سلامت دندان‌های شیری فعالیت می‌کنند تا زمانی که این دندان‌ها بیفتند. علت اهمیت دندان‌های شیری به این خاطر است که به بچه‌ها اجازهٔ جویدن درست را می‌دهند و این به خودی خود موجب سلامت تغذیه‌ای کودک می‌شود؛ همچنین این دندان‌ها به یادگیری تکلم در کودک و حفظ فضای مورد نیاز برای رشد دندان‌های دائمی کمک می‌کند.

مکانیسم پوسیدگی دندان به طور کلی یکسان است. وجود مواد قندی در دهان، باعث تغذیه باکتری‌های پوسیدگی‌زا شده و این باکتری‌ها با تولید اسید، منجر به پوسیدگی دندان‌ها می‌شوند.

علل ايجاد پوسيدگي های دندانی زودرس دوران كودكی

بر خلاف تصور بسياری از والدين، قطره آهن در ايجاد اين پوسيدگی‌ها هیچ نقشی ندارد، بلكه فقط سبب تغيير رنگ دندان‌های پوسیده می‌گردد. مهمترين علل ايجاد اين پوسيدگی‌ها، شامل موارد زير است که محيط مناسبی براي فعاليت ميكروب‌های پوسيدگی‌زا در دهان كودك فراهم می‌كنند كه با توليد بعضی اسيدها، سبب پوسيدگی دندان می‌شوند:

- تميز نكردن دهان كودك توسط والدين از زمان رويش اولين دندان های شيری.

- الگوی تغذيه‌ای نامناسب مانند خوردن مکرر شير از شيشه در طول شب،

- كاهش جريان بزاق حين خواب،

- وجود پوسيدگی‌های متعدد درمان نشده در دهان پدر و مادر كودك،

- عدم مراجعه والدين به دندانپزشك برای معاينه كودك و انجام اقدامات پيشگيرانه از زمان رويش اولين دندان‌های شيری،

- مصرف مكرر ميان وعده‌های پوسيدگی‌زا در طول روز توسط كودك.

 توصيه هایی به والدين جهت پيشگيری از ايجاد پوسيدگی‌های دندانی زودرس دوران كودكی

1. از آنجایی که پوسیدگی دندان یک بیماری مسری است و میکروب‌های ایجادکننده آن معمولا از دهان والدین (بویژه مادران) به نوزاد منتقل می‌شوند. قبل از اقدام به بچه‌دار شدن به فکر سلامت دندان‌های خود باشید و با مراجعه به دندانپزشک، دندان‌های پوسیده خود را درمان کنید. با نظر دندانپزشک می‌توانید با مصرف برخی آدامس‌های بدون قند یا دهانشویه‌ها، بهداشت دهانی خود را بهبود بخشید.

2. ظرف شش ماه بعد از رویش اولین دندان کودک، جهت معاینه و دریافت اطلاعات و مشاوره‌های بهداشتی مناسب، نوزاد خود را نزد دندانپزشک متخصص کودکان ببرید. توصیه شده این مراجعه دیرتر از 12 ماهگی کودک نباشد.

3. دندان‌های نوزادتان را از زمان رويش آنها تا حدود  1.5سالگی، شب‌ها قبل از خواب با استفاده از يك پارچه يا گاز استريل، تميز کنید.

4. در دوره 1.5 تا 3 سالگی، دندان‌های كودك را به كمك مسواك‌های انگشتی يا دستی، بدون استفاده از خمير دندان يا با استفاده از خمير دندان‌های فاقد فلورايد، شب‌ها قبل از خواب مسواك بزنید.

5. در سن 3-6 سالگی، دندان‌های كودك را با مسواك‌های دستی يا برقی و خمير دندان‌های فلورايددار مخصوص كودكان، روزي دو بار (یک بار بعد از صبحانه و یک بار قبل از خواب شب) مسواك بزنید.

6. از شيشه حاوی شير، به عنوان پستانك جهت آرام كردن و كمك به خوابيدن كودك استفاده نکنید.

7. اجازه ندهید كودك با بطری یا شیشه محتوی چيزی غير از آب در دهانش به خواب برود.

8. در صورتی که کودک عادت کرده در شب مکررا شیر بخورد، سعی کنید به تدریج تعداد دفعات شیرخوردن را کاهش دهید و بعداز هربار شیردهی به کودک آب بخورانید تا اضافات شیر از روی دندان‌های کودک پاک شود.

9. تغذيه کودک از شيشه شير را در حدود سن 12-14 ماهگي متوقف و او را به نوشيدن از فنجان يا ليوان تشويق کنید.

10. اجازه ندهید كودك در طول روز، مكررا ميان وعده های پوسيدگی‌زا از  قبيل: انواع شيرينی، كلوچه، كيك، بيسكويت، پفك، چيپس و غيره مصرف كند. در صورت تمايل كودك به اينگونه خوراكی‌ها بهتر است آنها را به طور يكجا و بعد از صرف وعده‌های غذايی اصلي به او داد. می‌توان كودك را تشويق کرد بجای خوراکی‌های پوسیدگی‌زا، از ترکیبات غير پوسيدگ‌زا مثل پنير، ماست، ميوه، سالاد و مغزها (مثل پسته، بادام) در ميان وعده‌ها استفاده كند.